شرایط تحصیل پزشکی در کانادا

تحصیل در دانشگاه‌های برتر جهان به عنوان یک دانشجوی پزشکی می‌تواند یکی از بهترین تجارب تحصیلی باشد، تحصیل پزشکی در کانادا از جمله انتخاب‌های محبوب برای دانشجویان بین‌المللی است که با یک سیستم آموزشی بسیار پیشرفته و منابع غنی، کانادا به عنوان یک مقصد مطلوب برای تحصیل پزشکی شناخته می‌شود. پذیرش گرفتن در رشته پزشکی از دانشگاه های کانادایی برای دانشجویان بین المللی غیر ممکن نیست ولی با توجه به رقابت بالا و ظرفیت کم قبولی در این رشته دشوار است. به طوری که از میان 17 دانشگاه پزشکی در کانادا تنها 7 دانشگاه پذیرای دانشجویان بین المللی هستند و بقیه ظرفیت ها تنها برای ساکنان دائم کانادا می‌باشد. در این مقاله، شرایط  پذیرش در دوره تحصیلی پزشکی، دوره‌های تخصص پزشکی در کانادا، هزینه‌های تحصیل پزشکی و شرایط دریافت کمک هزینه تحصیلی در کانادا را بررسی خواهیم کرد.

 شرایط تحصیل پزشکی در کانادا

با توجه به ظرفیت کم و علاقه مندان زیاد رشته‌ی پزشکی داشتن تمامی شرایط مطلوب و مورد توجه دانشگاه‌ها الزامی است. این شرایط عبارنتد از:

• داشتن مدرک لیسانس علوم پزشکی یا معادل آن از یک دانشگاه معتبر: گرچه همه ی دانشکده های پزشکی کانادا برای پذیرش الزاما نیاز به مدرک لیسانس ندارند ولی برای ورود به اغلب ‌دوره‌های تحصیلی پزشکی در کانادا، دانشجویان باید دارای مدرک لیسانس علوم پزشکی (MD) یا معادل آن باشند. این مدرک باید توسط یک دانشگاه معتبر تایید شده باشد. دروس پیش نیاز این رشته شامل بیولوژی با آزمایشگاه، شیمی عمومی با آزمایشگاه، شیمی آلی با آزمایشگاه، فیزیک با آزمایشگاه و انگلیسی می‌باشد.

• تست پذیرش کالج پزشکی (Medical College Admission Test – MCAT): تقریبا تمام دانشکده های پزشکی کانادا و آمریکا برای پذیرش نیاز به ارائه نمرات آزمون MCAT دارند. برای پذیرش در بسیاری از دانشگاه‌های کانادا نمره 520 در این آزمون الزامی است.  این آزمون که در آمریکا، کانادا و استرالیا برگذار می‌شود، اصول و مهارت های پیش نیاز پزشکی را در دانشجویان آینده می‌سنجد و چهار قسمت دارد:

• اصول بیولوژی و بیوشیمی سیستم های زنده
• اصول شیمی و فیزیک سیستم های بیولوژی
• اصول روانی، اجتماعی و بیولوژی رفتار
• تحلیل انتقادی و مهارت های استدلال

•  داشتن مدرک زبان انگلیسی: دانشجویان باید حداقل نمره‌ی 7.0 در هر چهار بخش آزمون  IELTS یا نمره ی 100 از 120 TOEFL را در داشته باشند تا بتوانند به دوره تحصیلی پزشکی در کانادا وارد شوند.

دوره های پزشکی در کانادا

در کانادا، دانشجویان پزشکی می‌توانند از دوره‌های مختلفی برای ادامه تحصیل خود استفاده کنند. این دوره‌ها عبارتند از:

دوره علوم پایه (Pre-medical program)

در این دوره، دانشجویان به آمادگی برای ورود به دوره‌های پزشکی پرداخته و درس‌هایی در زمینه‌های علوم پایه مانند بیولوژی، شیمی، فیزیولوژی و زیست‌شناسی انسانی را گذرانده و مهارت‌های لازم برای ورود به دوره‌های پزشکی را کسب می‌کنند. این دوره در حقیقت مقطع کارشناسی می باشد و 4 سال زمان می‌برد.

دوره دکترای پزشکی (MD – Doctor of Medicine)

این دوره شامل چهار سال تحصیل در دانشکده پزشکی است. در این دوره، دانشجویان علاوه بر درس‌های علوم پایه و بالینی، تجربیات عملی در بیمارستان‌ها و مراکز بهداشتی را نیز کسب می‌کنند. این دوره نیز یک مدرک کارشناسی محسوب می‌شود. دانشگاه های کانادا در این رشته از رتبه های بالایی برخوردارند، به طوری که از 17 دانشگاه پزشکی کانادا، 12 دانشگاه جزو 200 دانشگاه برتر جهان هستند. از برترین دانشگاه های پزشکی کانادا می توان دانشگاه تورنتو (University of Toronto) با رنک 21، دانشگاه مک‌ گیل (McGill University) با رنک 30، دانشگاه بریتیش کلمبیا (University of British Columbia) با رنک 34 و  دانشگاه مک‌مستر (McMaster University) با رنک 189 در QS 2024 را نام برد.

دوره رزیدنتی (Residency یا Post-graduate)

پس از فارغ‌التحصیلی از دوره دکترای پزشکی (MD)، دانشجویان باید وارد دوره رزیدنتی شوند. این دوره معمولاً به مدت سه تا پنج سال است و دانشجویان به عنوان پزشکان دوره آموزشی خود را در یکی از تخصص‌های پزشکی انتخابی ادامه می‌دهند. دانشجویان فارغ التحصیل دوره دکترای پزشکی وارد سرویس اخذ پذیرش رزیدنتی کانادا (CaRMS) می شوند و تخصص های پزشکی مورد علاقه و ترجیحات بیمارستانی خود را رتبه بندی می‌کنند. پس از انجام بررسی ها بر اساس نیاز بیمارستان ها و نمرات و عملکرد دانشجویان در دوران تحصیل، تخصص و مکان گذراندن رزیدنتی دانشجویان مشخص می‌شود. مدت رزیدنتی بر حسب تخصص هر دانشجو متغیر است. برای مثال  دوره ی رزیدنتی پزشکان خانواده 2 ساله، پزشک داخلی و پزشک اطفال دوره های 4 ساله و تعداد کمی از دروه های رزیدنتی جراحی از جمله جراحی قلب، جراحی اعصاب و برخی از دوره های جراحی عمومی، 6 ساله هستند.

دانشجویان بین المللی امکان گذراندن دوره رزیدنتی خود را در تمامی ایالت های کانادا ندارند، بلکه قوانین کانادا محدودیت هایی برای دانشجویان بین المللی قائل شده است. دانشجویان بین المللی که دوره دکترای پزشکی (MD – Doctor of Medicine) خود را در کانادا گذرانده اند می‌توانند دوره رزیدنتی خود را در نیوفاندلند و لابرادور طی کنند و دانشجویانی که دوره دکترای پزشکی یا MD را در کبک گذراندند، امکان شرکت در دوره های رزیدنتی کبک را دارند. دانشجویان بین المللی واجد شرایط گذراندن دوره های رزیدنتی در سایر استان های کانادا از جمله نوا اسکوشیا، انتاریو، مانیتوبا، ساسکاچوان، آلبرتا و بریتیش کلمبیا نیستند.

فلوشیپ (Fellowship)

در این مرحله، برخی از دانشجویان تصمیم می‌گیرند تا دردوره های تکمیلی شرکت کنند که به آن فلوشیپ می گویند. این دانشجویان دوره‌های رزیدنتی خود را (در کانادا یا جاهای دیگر) به پایان رسانده‌اند و در حال گذراندن آموزش‌های پیشرفته پس از رزیدنتی (Post-residency) در یک حوزه بالینی و یک حوزه آکادمیک مانند تحقیق، نوآوری و غیره هستند.

هزینه تحصیل پزشکی در کانادا

در حال حاضر، هزینه‌های “تحصیل در رشته‌ی پزشکی در کانادا” برای دانشجویان بین‌المللی بسیار بالاست. این هزینه‌ها شامل شهریه، هزینه‌های زندگی، هزینه‌های کتاب و تجهیزات و دیگر هزینه‌های مربوط به زندگی دانشجویی است. همچنین، باید توجه داشت که هزینه‌ها بسته به محل و دانشگاه متفاوت است. به عنوان مثال، دانشگاه‌های معتبری مانند دانشگاه تورنتو، دانشگاه مک‌مستر و دانشگاه مک‌گیل شهریه‌های بالایی دارند. در ادامه یک جدول از هزینه‌های شهریه در برخی از دانشگاه‌های کانادایی برای دانشجویان بین‌المللی ارائه شده است:

بورسیه ها و کمک هزینه ها

با توجه به هزینه های بالای تحصیل پزشکی در کانادا شناختن و استفاده از روش های مختلف برای گرفتن کمک هزینه الزامی است. برخی از این گزینه ها عبارتند از:

•  تحصیل با وام دولتی: دولت کانادا امکان دسترسی به وام‌های تحصیلی برای دانشجویان بین‌المللی را فراهم می‌کند. به عنوان مثال، وام‌های Canada Student Loan Program امکان پوشش هزینه‌های شهریه و هزینه‌های زندگی را برای دانشجویان بین‌المللی فراهم می‌کند.
• بورسیه های تحصیلی: دانشگاه‌ها و سازمان‌های غیرانتفاعی در کانادا  بورس‌های تحصیلی مختلفی را برای دانشجویان بین‌المللی ارائه می‌دهند. به عنوان مثال Vanier Canada Graduate Scholarships و Trudeau Foundation Scholarships برای دانشجویان بین‌المللی در دسترس است.
• کار به عنوان دانشجوی بین‌المللی: دانشجویان بین‌المللی می‌توانند با کار کردن به عنوان دانشجوی پاره‌وقت، بخشی از هزینه‌های تحصیل خود را تأمین کنند. به عنوان مثال، بسیاری از دانشگاه‌ها امکانات شغلی مناسبی را برای دانشجویان خود فراهم می‌کنند، از جمله کار در کتابخانه‌ها، مراکز ورزشی، و محل‌های دیگر.
• کمک‌های مالی از طریق سازمان‌ها و موسسات غیرانتفاعی: بسیاری از سازمان‌ها و موسسات غیرانتفاعی در کانادا برنامه‌ها و کمک‌های مالی مختلفی را برای دانشجویان بین‌المللی ارائه می‌دهند تا آن‌ها را در پرداخت هزینه‌های تحصیلی و زندگی یاری نمایند. به عنوان مثال، برخی از سازمان‌ها مانند Canadian Bureau for International Education (CBIE) و World University Service of Canada (WUSC) کمک‌های مالی و بورس‌های تحصیلی مختلفی را برای دانشجویان بین‌المللی ارائه می‌دهند.

فعالیت در رشته پزشکی در کانادا

اخذ مجوز کار

تمامی پزشکان قبل از شروع به کار در کانادا باید مجوز کار کسب کنند. شرایط اخذ مجوز کار عبارتند از:

• داشتن مدرک پزشکی (MD) از یک دانشکده تایید صلاحیت شده
• گذراندن یک دوره ی رزیدنتی
• ادامه تحصیل (Continuing Education) بعد از اخذ مجوز کار برای تمدید این مجوز
•  گذراندن آزمون مجوز شامل MCCEE – آزمون ارزشیابی شورای پزشکی کانادا، MCCQE Part 1 – آزمون بررسی واجد شرایط بودن شورای پزشکی کانادا مرحله اول و MCCQE Part 2 – آزمون بررسی واجد شرایط بودن شورای پزشکی کانادا مرحله دوم

حقوق و دستمزد رشته پزشکی در کانادا

پزشکی جزو پر درآمد ترین شغل ها در کانادا می باشد و بسته به تخصص و مکان کار درآمدش متغیر است. جدول زیر میانگین درآمد پزشکی در کانادا با تخصص های مختلف را در دو ایالت آنتاریو (از بزرگترین و گران ترین ایالت های کانادا) و نوا (از ارزان ترین ایالت های کانادا) نشان می دهد: